De kachel of open haard zorgt voor gezelligheid en warmte in huis, vooral wanneer de winterdagen koud en guur zijn. Toch bestaan er nog veel onduidelijkheden over het gebruik van brandhout. Welke fabels en welke feiten hoor je vaak, en hoe kun je optimaal genieten van je kachel, zonder hinder voor jezelf of je omgeving? In deze blog gaan we in op de meest voorkomende misverstanden en geven we praktische tips om je kachel effectief én schoon te laten branden. Zo draag je bij aan een schonere luchtkwaliteit voor jezelf én je buren.

Fabel: "Pellets branden minder schoon dan houtblokken"

Ook hierover ontstaat regelmatig discussie. Sommige gebruikers zijn van mening dat houtpellets slechter verbranden dan traditioneel brandhout. Het tegenovergestelde is echter waar: dankzij productieprocessen hebben pellets juist een erg laag vochtpercentage en zijn ze beter gecontroleerd dan regulier brandhout. Hierdoor zorgt een kachel of speciaal daarvoor geschikte haard op basis van pellet-korrels meestal voor een schonere verbranding.

Let er wel op dat de kwaliteit van pellets sterk kan variëren, afhankelijk van de leverancier. Kies daarom liever voor pellets met een keurmerk dat aangeeft dat deze voldoen aan hoge kwaliteitseisen. Zo weet je zeker dat je brandt met minder fijnstof en minder milieuvervuiling.

Fabel: "Elk type hout is geschikt als brandhout"

Een veelgehoorde misvatting omtrent brandhout is dat elk willekeurig stukje hout geschikt is om te stoken. Dit is echter niet waar; het type hout dat je gebruikt speelt juist een essentiële rol in de effectiviteit en de milieuvriendelijkheid van je verbranding. Sommige soorten hout geven namelijk veel meer rook en roetvorming, wat schadelijk is voor zowel je rookkanaal als voor de luchtkwaliteit van je buurt. Zachte houtsoorten zoals dennenhout of vers hout bevatten veel hars en vocht, wat zorg draagt voor een minder efficiënte verbranding met meer schadelijke stoffen.

Gebruik daarom voornamelijk droge en harde houtsoorten zoals beuken-, essen-, eiken- of berkenhout. Deze hebben een langere brandduur, zorgen voor meer warmte en geven minder vervuiling af. Zo zorg je voor minder rookontwikkeling en houd je je kachel én je buurt schoner.

Feit: "Brandhout moet voldoende droog zijn"

Het vochtpercentage van het hout is cruciaal voor een goede verbranding. Hout dat te vochtig is, leidt tot onnodige rookontwikkeling, overmatige roetvorming en sterke emissies van schadelijke stoffen in de lucht. Vochtig hout brandt bovendien minder goed, waardoor je meer hout moet verbranden om dezelfde warmte te creëren. Idealiter heeft brandhout een vochtpercentage van maximaal 20 procent. Deze droogte zorgt ervoor dat het hout mooi schoon brandt met een helder, rustig vlammenspel dat je rookkanaal minder belast.

Om zeker te zijn dat je brandhout droog genoeg is, kun je het hout het beste minimaal één tot twee jaar afgedekt laten drogen vóór gebruik. Gebruik hiervoor een droge, goed geventileerde plaats zoals een houtopslag tegen je woning of schuur. Dit voorkomt problemen bij het stoken én beperkt rookoverlast voor je omgeving.

Feit: "Goed onderhoud voorkomt overlast en gezondheidsrisico's"

Wil je prettig en veilig stoken, met respect voor je gezondheid en omgeving? Dan is regelmatig onderhoud van je kachel of haard, en vooral van je schoorsteen, essentieel. Bij het verbranden van hout komt namelijk creosoot vrij, een brandbare stof die kan vasthechten aan de wand van je schoorsteen en rookkanaal. Wanneer zich teveel creosoot ophoopt, bestaat er een verhoogd risico op schoorsteenbrand of schade aan het rookkanaal. Bovendien leidt slecht onderhoud tot verhoogde uitstoot van schadelijke stoffen, zoals fijnstof, die je buurt aanzienlijk kunnen belasten. Een jaarlijkse controle door een erkende schoorsteenveger is daarom noodzakelijk. Tijdens een regelmatige inspectiebeurt kan het kanaal professioneel gereinigd worden en krijg je advies over het juiste stookgedrag. Zo houd je de kans op vervelende rookoverlast minimaal en geniet je optimaal en verantwoord van je houtkachel of open haard.

Fabel: "Een open haard is beter dan een gesloten kachel"

Hoewel een traditionele open haard voor veel mensen een nostalgische uitstraling heeft, is deze minder efficiënt en juist vervuilender dan een gesloten houtkachel. Dit komt doordat een open haard minder gecontroleerde luchttoevoer heeft en doorgaans een onvolledige verbranding veroorzaakt. De meeste warmte verdwijnt hierdoor direct via de schoorsteen naar buiten zonder efficiënt je woning te verwarmen. Gesloten systemen, zoals houtkachels en pelletkachels, zijn effectiever, schoner én milieuvriendelijker dan een open vuurplaats. Ze hebben een betere verbrandingstechniek en produceren daardoor minder fijnstof en andere schadelijke stoffen. Hierdoor belast je het milieu minder en zorg je ervoor dat je buurt aanzienlijk minder overlast ervaart van jouw houtstookactiviteiten.