PURMEREND - Sinds kort is de nieuwe Kaaswaag geopend: een luxe herenmodezaak en een koffie- en ijscafé sieren de binnenstad. Een stevige renovatie heeft het pand zo veel mogelijk in oude staat hersteld. Zo brengt een rondje door de modezaak niet alleen vertier voor de shoppers, maar ook voor liefhebbers van authentieke details en architectuur.

De sfeer van weleer is intact gebleven, maar welk verhaal brengt het pand met zich mee? We spraken Dick Blokker, kenner van Purmerend en onderdeel van het Gilde Purmerend, en Peter Roeg, ondernemer en de nieuwe eigenaar van de Kaaswaag. Allereerst neemt Dick ons mee terug naar het verleden.

Droogmakerij
Dick: “Om de noodzaak van de Kaaswaag te begrijpen, gaan we terug naar omstreeks 1300. Purmerend leefde van de visserij, voornamelijk dankzij de gunstige ligging aan de wateren van Beemster, Wormer en de Purmer. Het droogmaken van deze wateren zorgde er echter voor dat de visvangst afnam, en de agrarische sector werd steeds belangrijker. Purmerend profiteerde hierbij weer van de gunstige ligging, en werd al snel het centrum voor de verkoop van agrarische producten. Hier hebben we de Schapenmarkt, Koemarkt en dus ook de Kaasmarkt aan overgehouden.”

Kaasmarkt
Dick vervolgt: “Al gauw moest er een goede verhandelplaats gevonden worden voor één van de grootste agrarische producten van die tijd: de kaas, en dan vooral de Edammer kaas. Het plein bij het oude stadhuis werd hiervoor aangewezen, en in 1883 werd de Kaaswaag gebouwd. De kazen werden uitgestald op het plein, daar gebracht door boeren of handelaren, en om klokslag 10:00 ging de handel van start. Na een stevig potje handjeklap was de koop afgesproken, en de kazen werden met handige kaasbakken naar de Kaaswaag gebracht. Hier werd de partij gewogen en meegegeven aan de koper. Je kunt dus wel stellen dat de Kaaswaag het kloppend hart van de handel was. Het was uiteindelijk de komst van kaasfabrieken in de jaren 20 van de vorige eeuw, die de invulling van de kaasmarkt steeds minder belangrijk maakte. Er was geen behoefte meer aan deze vorm van handel. Een korte tijd is de waag en de kaasmarkt als beurs gebruikt, waarbij monsters getest en geproefd konden worden. De start van de Tweede Wereldoorlog tekende echter ook het einde van de Kaaswaag in deze vorm.”

Invullingen
“Het imposante gebouw heeft gelukkig nooit leeg gestaan”, vertelt Dick. “Al tijdens de hoogtijdagen van de kaasmarkt werd de bovenverdieping gebruikt door de Stadstekenschool, waar bekenden als Oud en Jongert les gaven. Na de oorlog is de waag benut als kazerne voor de politie, en later als bibliotheek. Daarna is het pand open geweest voor het publiek als kunstuitleen/expositieruimte. Met deze nieuwe invulling begint weer een volgend hoofdstuk voor de Kaaswaag, maar het verhaal erachter zal niet snel verloren gaan.”

Nieuw hoofdstuk
Peter Roeg is degene die het nieuwe hoofdstuk van de Kaaswaag mag schrijven. De ondernemer achter kledingzaak Maddox is hier een tweede vestiging gestart, gericht op het exclusievere segment. Michel Prinsen, bekend van Multi-IJs, is hierbij aangehaakt met een luxe koffie- en ijszaak. Peter vertelt: “Ik speelde al langer met het idee van een tweede winkel waar ik meer high-end kleding kon aanbieden. Terwijl ik zocht naar een geschikte locatie, maakte de gemeente bekend dat ze de Kaaswaag op de markt zou zetten. Ik wist direct dat ik ervoor wilde gaan; dít was de plek voor mijn tweede vestiging. Een groot pand, een prachtige historie en een prominente locatie. Toen duidelijk werd dat mijn plan geaccepteerd was, heb ik direct Michel erbij betrokken. Met onze beide concepten willen we meer reuring trekken naar de Kaasmarkt; een luxe kledingzaak met regionale aantrekkingskracht, en een koffie- en ijsbeleving waar men écht even kan genieten. In mijn optiek leeft het centrum op enthousiaste, zelfstandige ondernemers. Familiebedrijven, ‘local heroes’, zij maken het verschil.”

Renovatie
Na de sleuteloverdracht ging de grootschalige renovatie van start. “We hebben eerst alles gestript, van boven naar beneden”, vertelt Peter. “Waar mogelijk hebben we alle authentieke elementen behouden en naar voren gebracht – ons interieurplan hebben we aangepast op de details die we tegenkwamen. Zo zijn de oude baksteen muren en houten plafonds opgeknapt en weer in het zicht gebracht. Ook de ramen van het politiebureau zijn terug te vinden op de begane grond. Het is echt een plaatje om te zien. Wij hopen dan ook dat mensen vanaf nu de Kaaswaag mee zullen nemen in hun winkelrondje en hier hun ogen de kost geven.”

Zowel Maddox als Multi-IJs hebben inmiddels de deuren geopend. In juni zal er echter een officiële opening plaatsvinden, met een feestelijk tintje.